Hesperian Health Guides
पहेंलो ज्वरो (Yellow Fever)
पहेंलो ज्वरो अफ्रिका र दक्षिणी अमेरिकामा बढी हुने गर्छ । Tropical rain forests क्षेत्रका मनिसहरुलाई जङ्गली पहेंलो ज्वरो (jungle yellow fever) हुन्छ भने धेरैजसो पाईने भनेको सहरी पहेंलो ज्वरो (urban yellow fever) नै हो ।
धेरैजसो मानिसहरु पहेंलो ज्वरोबाट पूर्णतया निको भई उनीहरुमा रोग प्रतिरोधि क्षमता बिकास हुँदा फेरी पहेंलो ज्वरोबाट प्रभावित हुँदैनन् । थोरै मानिसहरुलाई मात्रै गम्भिर प्रकृतिको पहेंलो ज्वरो (severe yellow fever) हुन्छ जुन उपचार गरेसँगै ठीक भईहाल्छ ।
पहेंलो ज्वरोका लक्षणहरु
- ज्वरो
- कडा जाडो हुनु (Chills)
- मांशपेशीको दुखाई (बिशेषगरी ढाडको दुखाई)
- टाउको दुख्नु
- भोक नलाग्नु
- वाकवाकी र बान्ता
- मुटुको धड्कन कम हुनु
- प्रकाशसँग आँखाहरु संवेदनशिल हुनु
- छाला, आँखा र जिब्रो रातो हुनु
धेरैजसो मानिसहरुमा ३-४ दिनमा यो समस्या हराएर जान्छ ।
उपचार गरेमा सहज महशुस हुन्छ । तर खतराको लक्षणहरुबारे ध्यान दिनुपर्छ ।
गम्भिर प्रकृतिको पहेंलो ज्वरोका खतरायुक्त लक्षणहरु
पहेंलो ज्वरोको हकमा निको महशुस गरेको केहि घन्टाहरुमा वा पहिलो दिनपछि नै धेरै ज्वरो फर्केर आउने र यि मध्येका केहि लक्षणहरु देखा पर्छन्:
- जन्डिस (आँखाको सेतो भाग वा गोरो छाला पहेंलो हुनु)
- पेटको दुखाई
- मुख, नाक वा आँखाबाट रगत बग्नु
- वान्ता हुनु
- बान्ता र दिशामा रगत देखा पर्नु (पेटभित्र रक्तश्राव भएर)
यस्तो किसिमका कुनै पनि खतराका लक्षणहरु देखिएमा तुरुन्तै अस्पताल गईहाल्नुपर्छ ।
रोकथाम
खोपहरुबाट पहेंलो ज्वरोको रोकथाम हुन्छ (खोपहरु परिच्छेदको हेर्नुहोस्) । साथै लामखुट्टेको टोकाईबाट जोगिने र लामखुट्टेको प्रजननको रोकथाम गर्ने काम गर्नुपर्दछ ।