Hesperian Health Guides
समूदायले लामखुट्टेबाट सर्ने रोगबाट जोगिन पहल गर्ने
हेस्पेरियन स्वास्थ्य विकि > डाक्टर नभएमाः नयाँ संस्करण > लामखुट्टेबाट सर्ने रोगहरु > समूदायले लामखुट्टेबाट सर्ने रोगबाट जोगिन पहल गर्ने
समूदायका नेताहरुले सहयोग गर्न सक्ने अन्य उपायहरुः
- बासस्थानमा सुधार ल्याउनेः पाईप मार्फत खानेपानीको ब्यबस्था गर्ने, ठोस फोहर र फोहर पानीको ब्यबस्थापन गर्ने, घरको छानामा पानी जम्मा हुन नदिने किसिमको संरचना बनाउने, चर्पि वा सरसफाईमा सुधार गर्ने ।
- मलेरियाको उपचारलाई सहजै उपलब्ध हुने बनाउनुपर्छ ।
- झुल बितरण गर्ने र तिनमा प्वाल परेको टाल्ने र किटनाशक बिषादी पुनः लगाउने कार्यक्रम आयोजना गर्ने ।
- कुनै पनि निसंक्रमण (fumigation) वा किटनाशक बिषादीका कार्यक्रम लाई सुरक्षित तरिकाले समूदायमा ब्यबस्थापनको लागि स्वास्थ्य निकायहरुसँग मिलेर काम गर्ने ।
लामखुट्टेले रोग सार्ने तरिका, तिनको टोकाईबाट बच्ने उपाय र लामखुट्टेको प्रजनन रोक्ने बिधिको बारेमा सबैलाई सिकाउनुपर्छ । पुराना टायरहरु कहाँ थुप्रिएका छन्, समूदायमा लामखुट्टेबाट सबैभन्दा प्रभावित को भएका छन्, लामखुटट्को टोकाईबाट कसरी बच्ने र लामखुट्टेको प्रजननलाई कसरी रोक्ने भन्ने बारेमा छलफल गर्नुपर्छ । महिला, पुरुष, बालबच्चा र साना शिशु कसलाई कस्तो असर परेको छ त भन्ने बिचार गर्नुपर्छ । धेरै लामखुट्टे हुने ठाउँमा कसले बढी समय काम गर्नुपरेको वा रहनुपरेको छ भन्ने ध्यान दिनुपर्छ, जस्तोकीः
- मानिसहरुले पानी भर्ने र लुगा धुने ठाउँहरु बिशेषगरी पानीको श्रोत स्थिर भएको वा पोखिएको पानी जमेर ताल बन्ने भएमा
- आकाशको पानी भरिने खाल्डाखुल्डि भएको खेत र खानीक्षेत्र
- महिला र साना बालबालिकाले बढि समय बिताउने र लामखुट्टेले भित्ता र छायाँ परेको ठाउँमा लुक्ने घरभित्र र घर वरपरको ठाउँ
- पढ्नको लागि शान्त भएर बस्नुपर्ने जाली नभएको कक्षाकोठा
लामखुट्टेलाई पुर्णतया हटाउने !
 |
 यि काला धब्बाहरु (black spots) लामखुट्टे बन्न लागेका लार्भा हुन् । त्यसैले हामीले पानीको ट्याङ्की छोप्नुपर्छ ।
स्थानिय लामखुट्टेहरु कसरी प्रजनन गर्छन् र तिनलाई कसरी रोक्ने भन्ने बारेमा समूहका सदस्यहरु विशेषज्ञ भइसकेका छन् । |
लामखुट्टेबाट सर्ने रोगको लियन्त्रणको लागि सामाजिक अभियन्ताहरुले घरघरमै गएर लामखुट्टेले फूल पार्न सक्ने र लार्भा हुर्कन सक्ने स्थानहरुको पहिचान गरी पहिले त्यसको फोटो लिन सक्छन् । अनि त्यस्तो स्थानलाई छोप्ने वा हटाउने वा ब्यबस्थित गर्ने कुनै उपायबाट समस्या समाधान गरी पुनः फोटो लिएर पहिलेको र अहिलेको दुबै फोटो सामाजिक सञ्जालमा हालेर चर्चा कमाउने र अरुलाई पनि प्रेरित गर्न सक्छन् । डेगुं र अन्य रोगहरुको नियन्त्रण गर्न ल्याटिन अमेरिकि देशहरुमा केहि सहयोगी समूहहरुका युवाहरुले यस्तै गरेर DengueChat नामको वेबपेज नै बनाएका थिए ।
स्वास्थ्य समूहका सदस्यहरुले पानीको नमूना लिने र लामखुट्टेको लार्भा जाँच गर्न सक्छन् । ऊनीहरुले परिवारलाई यि कुरा सिकाउन सक्छन्:
- लामखुट्टेले फूल नपारुन् र नयाँ पैदा भईसकेका लामखुट्टेले बाहिर आएर मानिसलाई नटोकुन् भन्नको लागि पानी भण्डारण गर्ने भाँडाहरुलाई सधैं छोपेर राख्नुपर्छ ।
- फूलहरुबाट बच्चा नहुन दिनको लागि कन्टेनरहरुलाई कम्तिमा हप्ताको एकपटक राम्रोसँग घोटेर सफा गर्नुपर्छ ।